ភាពមិនប្រក្រតីនៃការបរិភោគ (Eating Disorder)

ដោយ៖ នូ សុខបូរ៉ានី​, ញិល ស្រីមាស,​ អ៊ុកស៊ីណែត, យឹម សុជាតា

លក្ខណះទូទៅនិងប្រភេទ

ភាពមិនប្រក្រតីនៃការបរិភោគ​ (Eating disorder) ជាជំងឺមួយប្រភេទដែលត្រូវបានរាប់បញ្ចូលជា ផ្នែកមួយនៃ ជំងឺផ្លូវចិត្ត។​ វាបង្ហាញតាមរយះទម្លាប់នៃការបរិភោគអាហារមិនទៀងទាត់ រួមទាំងការភ័យខ្លាចពីរូបរាង ជំងឺនេះ អាចកើតមានចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ និងភាគច្រើនវិវត្តទៅលើមនុស្សវ័យជំទង់ឬ ឈានចូលពេញ    វ័យ។ ជំងឺរបបអាហារមាន៣ប្ភេទសំខាន់៖

ជំងឺខ្លាចធាត់​ (Anorexia Nervosa)

វាកើតឡើងដោយសារបម្រែបម្រួលអារម្មណ៍របស់បុគ្គលទៅលើរូបរាងរបស់ខ្លួន។ អ្នកកើតជំងឺនេះតែងតែបារម្ភពីការឡើងទម្ងន់ រាល់ពេលដែកគេឃើញរូបរាងក្នុងកញ្ចក់ ​ទោះបីជាពេលខ្លះបុគ្គលផ្ទាល់ស្គម តែបែរជាគិតថាខ្លួនធាត់ទៅវិញ ពួកគេកំនត់នូវរបបអាហារតិចជាងមុនដោយគិតថាគេអាចនឹងទទួលបាននូវរូបរាងដែលពេញចិត្ត។ ជាទូទៅជំងឺនេះកើតចំពោះស្រ្តីជាជាង​  ​    បុរស។

ជំងឺខ្លាចឡើងទម្ងន់ (Bulimia)

វាមានលក្ខណះស្រដៀងនឹងជំងឺខ្លាចធាត់ដែរ​ ដោយវិវត្តលើបុរសតិច ជាងស្ត្រី។​​ តាមរយះការរងសម្ពាធ នៃការឡើងទម្ងន់ បុគ្គលព្យាយាមរកវិធីសាស្ត្រមួយចំនួន​ដូចជា ការហាត់ប្រាណ ការបង្ខំលូកដៃក្នុងបំពង់កអោយក្អួតបន្ទាប់ពី ទទួលទានអាហាររួច ដោយជឿថាគេអាចស្រកទម្ងន់បាន តែជាការពិតវាគ្មានប្រសិទ្ធិភាពទេ។

ជំងឺញៀននឹងការញុំ (Binge)

វាកើតឡើងតាមរយះ សារធាតុគីមីមួយដែលវិវត្តក្នុងខួរក្បាល ដែលបណ្ដាលអោយ បុគ្គលមានអារម្មណ៍រំភើបនិង ញៀនលើការញុំដែលគ្មានដែនកំណត់។ អ្នកជំងឺតែងតែឃ្លានគ្រប់ពេលវេលា ដោយមិនអាចបញ្ឈប់បាន ហេតុដូចនេះហើយទើបពួកគេមានរូបរាងលើសទម្ងន់។​ ជំងឺនេះកើតមានទាំងបុរស និង ស្ត្រី។

ផលប៉ះពាល់រយៈពេលខ្លីនៃភាពមិនប្រក្រតីនៃការបរិភោគ

ការសម្រកទម្ងន់យ៉ាងឆាប់រហ័សដោយសារដែលកើតរោគលែងឃ្លានអាហារ

 អ្នករងទុក្ខមើលឃើញខ្លួនឯងច្រើនតែផ្ទុយពីរបៀបដែលអ្នកផ្សេងឃើញពួកគេ - ពួកគេច្រើនតែមានរូបភាពខុសប្លែកពីគេហើយគិតថាពួកគេធំជាងខ្លួន។ ពួកគេមានការភ័យខ្លាចយ៉ាងខ្លាំងនៃការឡើងទម្ងន់ហើយជាធម្មតាពួកគេនឹងប្រឆាំងនឹងគំនិតដែលពួកគេគួរតែធ្វើ។

ការឡើងទំងន់យ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងដោយសារចេះតែមានអារម្មណ៏នៅតែឃ្លាន

ឃើញអីក៏ចង់ញាំ

ពេលខ្លះវាធ្វើអោយយើងមានអារម្មណ៏វិលមុខភាពច្របូកច្របល់ឬការផ្លាស់ប្តូរផ្សេងទៀតនៃស្ថានភាពផ្លូវចិត្ត។

ជំងឺរលាកសួតតាមរយះការដកដង្ហើមបានកើតឡើងដោយការស្រូបខ្យល់ចូលវិញ​ ពេលខ្លះ ពេលដែលយើងក្អួតរួចការដែលដកដង្ហើមចូលវិញមានកន្ទេចខ្លះចូលទៅក្នុងសួត

ផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងនៃភាពមិនប្រក្រតីនៃការបរិភោគ

ហានិភ័យសុខភាពទាំងអស់ដែលទាក់ទងនឹងភាពធាត់ដូចជាជំងឺបេះដូងជំងឺលើសឈាមនិងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល

ការពុកធ្មេញនិងការបំផ្លាញបំពង់អាហារដែលបណ្តាលមកពី ជម្ងឺញាំច្រើនហួសហេតុ

ជំងឺ​គ្រិនដៃជើង ស្កាតនិងជំងឺដទៃទៀតដែលបណ្តាលមកពីកង្វះវីតាមីនរ៉ាំរ៉ៃ

ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត, កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបណ្តាលមកពីជំងឺកង្វះការគ្រប់គ្រោងការញាំអារហាមិនទៀងទាត់ពេលវេលា និងកង្វះវីតាមីនមិនគ្រប់គ្រាន់(បរិភោគមូលដ្ឋាន)

ការព្យាបាលភាពមិនប្រក្រតីនៃការបរិភោគ

មានវិធីសាស្រ្តសំខាន់ៗដូចជាៈ ការព្យាបាលដោយចិត្តសាស្ត្រនិងការទទួលការអប់រំផ្នែក      អារហាររូបត្ថម។

ការព្យាបាលដោយចិត្តសាស្ត្រគឺជាសមាសធាតុមួយដ៏សំខាន់បំផុតនៃការព្យាបាលជំងឺ។ វាពាក់ព័ន្ធនឹងការជួបជាមួយអ្នកចិត្តសាស្រ្តឬអ្នកជំនាញសុខភាពផ្លូវចិត្តផ្សេងទៀតក្នុងការពិគ្រោះពីបញ្ហាជាទៀងទាត់។ ការព្យាបាលអាចមានរយៈពេលពីរបីខែទៅច្រើនឆ្នាំ។ វាអាចជួយអ្នកក្នុងការព្យាបាលជម្ងឺដូចជា៖ រៀនពីរបៀបដើម្បីតាមដានការញ៉ាំនិងអារម្មណ៍របស់អ្នកនៅពេលដែរជួបប្រទះពីជម្ងឺនេះ ស្វែងរកវិធីសាស្ត្រដែលមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីទប់ទល់នឹងស្ថានភាពស្ត្រេស ជួយអោយអារម្មណ៍របស់អ្នកបានប្រសើរជាងមុន​ ធ្វើឱ្យរបបអាហាររបស់អ្នកមានលក្ខណៈធម្មតានិងទទួលបានទំងន់ដែលមានសុខភាពសុខភាពល្អ ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់មិនល្អចោល ។ល។

ការទទួលការអប់រំផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ-អ្នកឯកទេសខាងចំណីអាហារ និងអ្នកជំនាញដទៃទៀតដែលចូលរួមក្នុងការព្យាបាលអ្នកអាចជួយអ្នកឱ្យយល់កាន់តែច្បាស់ពីបញ្ហានៃការញ៉ាំរបស់អ្នកនិងជួយអ្នកក្នុងការបង្កើតផែនការដើម្បីសម្រេចបាននិងរក្សាទំលាប់ញ៉ាំដែលត្រឹមត្រូវនឹងមានសុខភាពល្អ។ គោលដៅនៃការអប់រំអំពីអាហារូបត្ថម្ភអាចជួយអ្នកជំងឺទទួលបានទំងន់ដែលមានសុខភាពល្អ​ ស្វែងយល់ពីសារធាតុចិញ្ចឹមដែលមានឥទ្ធិពលលើរាងកាយរបស់អ្នកជំងឺរួមទាំងធ្វើអោយអ្នកជំងឺទទួលស្គាល់ពីរបៀបនៃការញ៉ាំអាហារកន្លងមក ថាវាពិតជាបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភនិងបញ្ហារាងកាយ​​ លើសពីនេះទៅទៀតក៏មានតាមដានការអនុវត្តផែនការអាហារ ជាមួយនឹងការបង្កើតគំរូនៃការញ៉ាំជាប្រចាំ (ជាទូទៅអាហារបីពេលក្នុងមួយថ្ងៃជាមួយអាហារសម្រន់ធម្មតា) និងការចាត់វិធានការដើម្បីចៀសវាងការតមអាហារឬញ៉ាំជ្រុល។​ ការទទួលការអប់រំផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភកែពិតជាវិធីសាស្រ្តដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុងការកែប្រែការបរិភោគមិនត្រឹមត្រូវដែលជាលទ្ធផលនាំឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពដូចជាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភឬការលើសទំងន់ជាដើម។

វិធីបង្ការ

សិក្សាឱ្យបានច្បាស់នូវការពិតនៃជំងឺញ៉ាំអាហារ

មុននឹងដឹងពីវិធីបង្ការ រឿងទីមួយដែលយើងខ្វះមិនបាន គឺត្រូវសិក្សាឱ្យច្បាស់ពីជំងឺមួយនេះសិន។ ចៀសវាងមានការយល់ច្រឡំ និងឱ្យកាន់តែច្បាស់ថា តើយើងកំពុងតែខ្លាចជាមួយអ្វី?

លើកទឹកចិត្តឱ្យមានការគិតវិជ្ជមានទៅលើរូបរាងកាយ

មនុស្សយើងម្នាក់ៗតែងតែមានភាពស្រស់ស្អាតម្យ៉ាងបង្កប់នូវខាងក្នុង មិនថាអ្នកមានរូបរាងយ៉ាងណាឡើយ អ្នកគួរតែស្វែងរកពន្លឺដែលភ្លឺជាងគេ ឬភាពស្រស់ស្អាតក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកឱ្យឃើញ។ កុំសូវយកសម្ដីអ្នកដទៃដាក់ក្នុងចិត្ត ឧទាហរណ៍ដូចជា ពេលអ្នកចេញទៅខាងក្រៅ សំនួរដែលអ្នកតែងតែឮមុនគេ ហេតុអ្វីធាត់ម្ល៉េះឥលូវ?

វាហាក់បីដូចជាសំនួរទាំងនេះបានក្លាយជាវប្បធម៏ក្នុងការស្វាគមន៍ពេលជួបគ្នាទៅហើយ ទោះជាយ៉ាងណាវាមិនត្រឹមតែបែបនោះទេ សម្ដីទាំងនោះការអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តអ្នក រហូតដល់ធ្វើឱ្យអ្នកបង្អត់អាហាររខ្លួនឯងក៏មាន ប្រសិនបើអ្នកមិនជឿជាក់ចំពោះខ្លួនឯង។

បរិភោគឱ្យមានតុល្យភាព

អ្នកត្រូវបែងចែកប្រភេទ និងបរិមាណអាហារឱ្យបានច្បាស់មុននឹងបរិភោគ។ កុំបណ្ដោយការញ៉ាំតាមអារម្មណ៍។

ក្លាហានបដិសេដជាមួយជំនឿមិនសមហេតុផល

តាំងពីក្មេងៗរហូតពេលនេះ ខ្ញុំតែងឮគេនិយាយថា “មនុស្សស្គមរហ័សរហួនណាស់ ​ឯមនុស្សធាត់វិញខ្ជិលណាស់” ។ វាពិតជាមិនសមហេតុផលបន្តិចទាល់តែសោះ។

ក្នុងនាមជាឪពុកម្ដាយមានតួនាទី៖

o   រៀបចំម្ហូបឱ្យទៀងទាត់ពេលវេលាសម្រាប់កូនៗ

o   ពេលចំអិន រៀបចំម្ហូបរួច គួរតែអង្គុយញ៉ាំជុំគ្នាជាមួយកូនៗ

o   កុំនិយាយបន្ទោសបង្អាប់ទៅលើរូបរាងខាងក្រៅរបស់កូន តែរកវិធីផ្សេងដែលអ្នកគិតថាជាការផ្ដល់ដំបូន្មាន ច្រើនជាងការស្ដីបន្ទោសបង្អាប់។