Posts

Showing posts from June, 2018

មាតុភូមិខ្ញុំ៖ ដើមត្នោតខ្មែរ

Image
ស្តាយអនុស្សាវរីយ៍ក្នុងមាតុភូមិខ្ញុំ៖ ដើមត្នោតខ្មែរ ខ្ញុំជាកូនកសិករ ខ្ញុំរស់ធ្លាប់រស់នៅ ហូបចុក ស្លៀកពាក់ និងឆ្លងកាត់​របត់​ជីវិតហូរហែ​ច្រើនមិនខុសពីជីវិតអ្នកស្រែផ្សេងៗទៀតឡើយ។​​ អ្វីដែលខ្ញុំតែងតែចងចាំ និងស្គាល់ច្បាស់ក្នុងខួរក្បាល និងកែវភ្នែក​របស់ខ្ញុំពីទិដ្ខភាពស្រុកស្រែជាងគេនោះគឺ «ដើមត្នោត»។ ខ្ញុំធ្លាប់​ហូប​​កំពីងត្នោតទុំ គ្រាប់ត្នោតទុំដុត គ្រាប់ត្នោតខ្ចី ទឹកត្នោតផ្អែម ស្ករ​ត្នោត នៅក្នុងផ្ទះដែលប្រើជញ្ជាំងស្លឹកត្នោត និងជាពិសេសគឺលេង​រទេះកង់ត្នោត (កង់រទេះក្មេងលេងប្រើសំបកផ្លែត្នោត ដែ លម្តាយខ្ញុំ​ចិតស្លកកូរ)​។​ រឹតតែពិសេសជាងនេះទៀតគឺ ម្លប់ត្នោត ដែលខ្ញុំធ្លាប់​ជ្រក​ពេលទៅស្រែ និងឃ្វាលគោ។ អនុស្សាវរីយ៍ជាមួយត្នោតខ្មែរ​ទាំងអស់នេះ សម្រាប់ខ្ញុំមានន័យមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ ហើយ​តែងតែចង់ឃើញដើមត្នោតខ្មែរស្ថិតនៅលើទឹកដីនៃមាតុភូមិមួួយ​នេះជារៀងរហូតទៅ។   ប៉ុន្តែអ្វីៗមិនដូចការគិតរបស់មនុស្សទេ ហើយការចង់បានរបស់​មនុស្ស​​ម្នាក់ក៏មិនដូចមនុស្សម្នាក់ទៀតដែរ នេះអាចមកពីសេចក្តី​ត្រូវ​ការ ​មហិច្ឆតា និងភាពអាត្មានិយមជ្រុលរបស់មនុស្ស។ ដើម​ត្នោតខ្មែរ ដែលធ្លាប់តែឈរបង្អួតរាងបង្ហាញសោភណភាពប្រកប​ដោយ​ភាព​អង់អាច រម...

និទានអប់រំអំពីជីវិត និងការសិក្សា

Image
រំលឹកមេរៀនជីវិត និងការសិក្សា៖ ព្រះសង្ឃ និងឆ័ត្រ ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរជាងហូរហែតាំងពីដើមរៀងមក ព្រះសង្ឃខ្មែរតែង​តែនិយមប្រើឆ័ត្រពេលនិមន្តទៅណាមកណាម្តងៗ។ ឆ័ត្រមាន​ប្រយោជន៍​ ដូចជា ប្រើវាដើម្បីការពារកម្តៅថ្ងៃ និង​ទទួររងទឹក​ភ្លៀង​ជា​ដើម។​ កាលពីសម័យអាណានិគមបារាំងលើខ្មែរ វីរៈ​ព្រះសង្ឃ​ខ្មែរ​​ដែលស្រឡាញ់ការពារទំនៀមទម្លាប់ វប្បធម៌​ ប្រពៃណី អក្សរ​សាស្រ្ត ភាសា និងសិទ្ធសេរីភាព បានប្រើឆ័ត្រជាឧបករណ៍​តស៊ូ​ប្រឆាំងនឹងពួកអាណានិគមបារាំងទាំងនោះ (សង្រ្គាមឆ័ត្រ)។ ដរាបរៀងមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ព្រះសង្ឃខ្មែរក៏នៅតែ​និយម​ប្រើ​ឆ័ត្រ​​​ដដែល។ រំលឹកដល់ចំណុចនេះ ខ្ញុំនៅចាំអតីតកាលដ៏ជូរចត់​របស់ខ្ញុំ។ កាលណោះឆ្នាំ​១៩៩៩ ខ្ញុំនៅជាបព្វជិត (អ្នកបួស) សិក្សា​នៅសាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សា (សាលាភាសាបាលី) ​នៅវត្តអង្គរ​បាជ័យ​ក្រៅ ក្នុងស្រុកកំពង់​សៀុម ខេត្តកំពង់ចាម។ ក្រៅពី​សិក្សា​ពេញម៉ោងនៅសាលាបាលីនេះ ខ្ញុំឆ្លៀតពេលដើរទៅរៀនភាសា​អង់គ្លេសនៅទីរួមខេត្ត ដែលមានចម្ងាយប្រហែល២គម ដោយ​​ថ្មើជើង (ទៅមក៤គម) ជារៀងល្ងាច។ ខ្ញុំបានស្នាក់នៅវត្តនេះ​ និង​បន្ត​ការសិក្សា​រហូតចប់ថ្នាក់ទី១២ (បាក់ឌុបសាលាភាសាបាលី)​ នៅ​ពុទ្ធិកវិទ្យា​ល័យ​សម្តេចជួនណាត (វត្តបឹ...