តើ​លោក​អ្នក​​ស្គាល់​​សំពត់​ ​និង​​សារុង​​ខ្មែរទេ?​

តើ​លោក​អ្នក​​ស្គាល់​​សំពត់​ ​និង​​សារុង​​ខ្មែរទេ?​

សំលៀក​បំពាក់​​មិនត្រឹម​តែ​ជួយ​បិទបាំង​រាង​កាយ​ និង​​ជា​​លម្អ​សោភ័ណ​ភាព​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​​ក៏​​ជា​​​​សញ្ញាណ​​​​មួយ​​​​សម្រាប់​​​​សម្គាល់​​​ថា​​​ជា​​​សាសន៍​​​អ្វី​​​មក​​​ពី​​​តំបន់​ ឬ​​ប្រទេស​​ណា​​ផង​ដែរ​។​ ខ្មែរ​​យើង​​បើ​​តាម​​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​​ឃើញ​​បង្ហាញ​​​ថា​ កាល​ពី​ដើម​​ស្ត្រី​​ខ្មែរ​​ស្លៀក​សំពត់​​បាំង​​រាង​​កាយ​​ខាង​ក្រោម​ ចំណែក​​ខាង​លើ​​នៅ​​ទទេ​​​ស្អាត​។​ ប៉ុន្តែ​ដោយ​មាន​​ការ​វិវត្ត​រហូត​មក​ដល់​​​​​​បច្ចុប្បន្ន​​​នេះ​​​ ​​​ការ​​​ស្លៀក​​ពាក់​​​របស់​​​ខ្មែរ​​​ក៏​​​មាន​​ការ​​​បិទ​​​បាំង​​​រាង​​​កាយ​​​យ៉ាង​​​ស្អាត​។​ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ សម្លៀក​បំពាក់​ដែល​ខ្មែរ​យើង​តែង​ស្គាល់​ជាង​គេ​នោះ​គឺ​ ​​«​សំពត់​ និង​​សារុង» តើ​​វា​​​​​មាន​​​ប្រភព​​​ចេញ​​ពី​​​​​ណា​​​​?​ យោង​តាម​​​គេហ​ទំព័រ ​cen.com​ បាន​​រៀប​រាប់​​ពី​​ប្រភព​​នៃ​​សំពត់​ និង​​សារុង​​របស់​​ខ្មែរ​​ថា​៖
​ក្នុង​​វប្បធម៌​​ខ្មែរ​​បច្ចុប្បន្ន​​ ពាក្យថា​​​សារុង​​ក៏​​ដូច​​ជា​​ពាក្យ​​សំពត់​​​ដែរ​ គឺ​​សំដៅ​​លើ​​​សម្លៀក​​បំពាក់​​របស់​​ជន​ជាតិ​​ខ្មែរ​​ទាំង​​ពីរ​​ភេទ​ ដែល​​​គេ​​​​ពេញ​​​និយម​ប្រើ​​​តាំង​​តែ​​ពី​​សម័យ​​បុរាណកា​ល​មក​។​ មាន​​ន័យ​ថា​ ពាក្យ​​ទាំង​​ពីរ​​នេះ​​សំដៅ​​​យក​​សម្លៀក​​​បំពាក់​​​មួយ​​ប្រភេទ​​របស់​​ជន​ជាតិ​​ខ្មែរ​​យើង​។​ ឧទាហរណ៍​ ការ​​ប្រើ​​សារុង​​ជា​​ដ​ង្វា​យ​​ជូន​​ព្រលឹង​​ដូន​តា​​មេបា​ ក្នុង​​ពេល​​ជាន់​​អារក្ខ​ ឬ​​​ជា​​ជំនូន​​ជូន​​ដល់​​គូ​​ស្វាមី​ភរិយា​​ក្នុង​​ពិធី​​មង្គល​ការ​ ឬ​​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​។​ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​​សោត​ សារុង​ ឬ​​សំពត់​ ក៏​​បាន​​ដើរ​តួ​នាទី​​មួយ​​យ៉ាង​​សំខាន់​​ក្នុង​​ពិធី​​កម្ម​​មួយ​​ចំនួន​​ដែរ​។​

យោង​​តាម​​វចនានុក្រម​​របស់​​សម្តេច​​ជួន​ណា​ត​ ពាក្យ​​ថា​សំពត់​ គឺ​ជា​​ពាក្យ​​ខ្មែរ​​សុទ្ធ​សាធ​ មាន​​ន័យ​​ថា​​របស់​​កើត​​អំពី​​ការ​​ត្បាញ​​ដោយ​​អំបោះ​​សូត្រ​ សរសៃ​​វល្លិ​ សំបក​ឈើ​ ឬ​រោម​ចៀម​​ជា​ដើម​​សម្រាប់​​ស្លៀក​ដណ្តប់​​។​ សំពត់​អំបោះ​ សំពត់​​សូត្រ សំពត់​​សំបក​ឈើ​​។​ល​។​ កំណាត់​​ ឬ​​កំណាត់​សំពត់​ សំពត់​​ចាស់​ ​ឬ​​សំពត់​​ដែល​​ប្រឡាក់​​សៅ​ហ្មង​​ដែល​​​គេ​​​លែង​​​ប្រើ​​ស្លៀក​ដណ្តប់​​ហើយ​​សម្រាប់​​គ្រាន់​តែ​​ជូត​​អ្វីៗ​​ប៉ុណ្ណោះ​ ដូច​​ជា​​កំណាត់​​ជូត​​ក្ដារ​​សរសេរ​ ឬ​កំណាត់​សំពត់​​ជូត​​ជើង​។ បើ​​សំពត់​​ថ្មី​ ឬ​​សំពត់​​ស្អាត​ ដែល​​គេ​​បត់​​ជា​​ផាប់​​ ឬ​​បត់​​ជា​​កី​ ទោះ​បី​​គេ​​កាត់​​ប្រវែង​​មួយ​​ម៉ែត្រ​​ពីរ​​ម៉ែត្រ​​ក្តី​ មួយ​​អាវ​​ពីរ​​អាវ​​ក្តី​ ពុំ​គួរ​​ហៅ​​កំណាត់​ ឬ​​កំណាត់​សំពត់​​​ឡើយ​ ត្រូវ​​ហៅ​​ត្រឹម​តែ​​សំពត់ៗ​​ប៉ុណ្ណោះ​ ដូច​​ជា​​ថា​ សំពត់​​មួយ​​ម៉ែត្រ​ សំពត់​​មួយ​​​ត្បូង​ សំពត់​​មួយ​អាវ​។​ ខ្មែរ​​ក្នុង​​សម័យ​​បុរាណ​​ហាម​​មិន​​ឲ្យ​​ប្រើ​​សម្ដី​​ធំ​​ជា​​តូច​ ច្រើន​​ជា​​តិច​ ខ្ពស់​​ជា​​ទាប​ គឺ​​សំពត់​​ កុំ​​ថា​​កំណាត់​​ប្រាក់​ កុំ​​ថា​​លុយ​​ថ្លៃ​ កុំ​​ថា​​ថោក​​ជា​​ដើម​ ព្រោះ​​នាំ​​ឲ្យ​​ទ័ល​ក្រ​​ឲ្យ​​ថយ​​ថោក​​ឲ្យ​​អាប់​ឱន​​ឲ្យ​​ទន់​ទាប​​ឲ្យ​​ជា​​សម្ដី​​អភ័ព្វ​(​ក្រែង​​នឹង​​ដូច​​មាត់​​ថា​)​។

​​​រី​​ឯ​ពាក្យ​​​សារុង​​វិញ​ សម្តេចជួន​ណាត​​បាន​​ឲ្យ​​អត្ថន័យ​​ថា​ សំពត់​អំបោះ​​ ឬ​​សូត្រ​​ត្បាញ​​ចាក់​​ជា​​ក្រឡា​​ឆ្លាស់​​ពណ៌​ ឬ​​ធ្វើ​​ជា​​ផ្កា​​ជា​​គំនូរ​ រំលេច​ពណ៌​​សម្រាប់​​ភ្ជើញ​​ស្លៀក​​​សម្លុយ​ ជា​​សម្លៀក​​របស់​​ចាម​​ជ្វា​​ជា​ដើម​​គឺ​សារុង​អំបោះ ​​សារុង​សូត្រ​។​ សារុង​​ដែល​​ខ្មែរ​​ប្រើ​​មាន​​២​​ប្រភេទ​​គឺ​ សារុងស្​រី​ សារុង​ប្រុស​ សារុង​​សម្រាប់​​ស្រីៗ​​សុទ្ធ​តែ​​មក​​ពី​​បរទេស​ ស្រីៗ​​អាច​​ប្រើ​​ជា​​ប្រក្រតី​​បាន​​មិន​​ទាស់​​ទំនង​​របស់​​សុជីវ​ធម៌​​ខ្មែរ​​ទេ​ ឯ​​សារុង​​សម្រាប់​​ប្រុសៗ​ ច្រើន​​តែ​​ត្បាញ​​ក្នុង​​ប្រទេស​​កម្ពុជា​​ ប្រុស​ៗ​​​ស្លៀក​​បាន​​ចំពោះ​តែ​​ក្នុង​ផ្ទះ​​លំនៅ​ ក្នុង​​ពេល​​ដែល​​យល់​​ថា​​គួរ​​ស្លៀក​​បាន​ ពុំ​​អាច​​ស្លៀក​​ដើរ​​ចេញ​​ទៅ​​ខាង​ក្រៅ​​ផ្ទះ​​លំ​នៅ​​​ឡើយ​​(​នេះ​​ជា​​សុជីវ​ធម៌​​ដ៏​​សម​រម្យ​​របស់​​ខ្មែរ​)​។ ​ចំពោះ​​ពាក្យ​​សំពត់​ យើង​​ពិត​ជា​​មាន​​មតិ​ស្រប​ និង​​ការ​​ពន្យល់​​របស់​​សម្តេច​ព្រះ​សង្ឃរាជ​​ជួន​ណា​ត​។​ សូម​​ជម្រាប​​ថា​​ ពាក់​ព័ន្ធ​​ទៅ​​នឹង​​ពាក្យ​​សារុង​​នេះ​ គ្រា​​ដំបូង​ យើង​​បាន​​គាំទ្រ​​ទស្សនៈ​​ខាង​លើ​​នេះ​ ដូច​ដែល​​មាន​​ចែង​​ក្នុង​​វចនានុ​ក្រម​​របស់​​ព្រះ​​អង្គ​ តែ​​ក្រោយ​​ពី​​ធ្វើ​ការ​​អង្កេត​​នៅ​​ឆ្នាំ​​២០០០​ ប្រទេស​​ម៉ា​ឡេ​ស៊ី​​បច្ចុប្បន្ន​ យើង​​បាន​​រក​​ឃើញ​​ថា​ ពាក្យ​​នេះ​​គឺ​ជា​​វាក្យ​​ស័ព្ទ​​ម៉ា​ឡេ​​ទៅ​​វិញ​​ទេ​។​ ហើយ​​ពាក្យ​​នេះ​​ត្រូវ​​បាន​​កត់​ត្រា​​ដោយ​​អ្នក​​ស្រាវ​ជ្រាវ​​អ៊ឺ​រ៉ុ​ប​ នា​​ពាក់​កណ្តាល​​ស​.​វ​​ទី​​១៩​​មក​​ម្ល៉េះ​។​ ហេតុ​​យ៉ាង​នេះ​​ហើយ​ ទើប​​បាន​ជា​​យើង​​ពុំ​​បាន​​ជួប​​ប្រទះ​​ពាក្យ​​សារុង​​នេះ​​ក្នុង​​សហគមន៍​​ខ្មែរ​​ដែល​​រស់​នៅ​​លើ​​តំបន់​​ខ្ពង់​រាប​​នគរ​រាជ​ រួម​​មាន​ ខេត្ត​​នគរ​រាជ​​សីមា​ អ៊ូ​ប៊ុ​ន​ សុ​រិ​ន្ទ្រ​​បុរី​រម្យ​​ជា​ដើម​។​ ព្រោះ​ថា​ នៅ​​ក្នុង​​សហគមន៍​ជន​ជាតិ​​ខ្មែរ​​ដើម​​ភាគ​តិច​​ទាំង​នោះ​ គេ​​ប្រើ​​តែ​​ពាក្យ​​សំពត់​​តែ​​ម្យ៉ាង​។
បញ្ហា​​មួយ​​ចោទ​សួរ​​ឡើង​​នៅ​​ទី​​នេះ​​ថា​ តើ​​កម្ចី​​ពាក្យ​​នេះ​​ពី​​ជន​ជាតិ​​ម៉ា​ឡេ​សុី ត្រូវ​​បាន​​ធ្វើ​​ឡើង​​ក្នុង​​សម័យ​​កាល​ណា​?​​ តាម​​រយៈ​​ជន​ជាតិ​​ចាម​ ដែល​​ក្រោយ​​ពី​​ការ​​បែក​បាក់​​នៃ​​នគរ​​ចម្ប៉ា​​បាន​​មក​​ជ្រក​កោណ​​នៅ​​ប្រទេស​​ខ្មែរ​ ឬ​​ក៏​​មុន​​នេះ​?​​ ឆ្លើយ​​តប​​នឹង​​សំណួរ​​ដ៏​​សំខាន់​​ខាង​លើ​​នេះ​​ យើង​​អាច​​កត់ស​ម្គាល់​​សេចក្តី​​បន្តិច​​ថា​ ភាសា​​ខ្មែរ​ ឬ​​មន​-​ខ្មែរ​ ដែល​​ស្ថិត​​ក្នុង​​អម្បូរ​​ភាសា​​អូ​ស្ត្រូ​-​អាស៊ី​ ដែល​​ជា​​ផ្នែក​​មួយ​​នៃ​​មហា​​អម្បូរ​​ដ៏​​ទូលំ​ទូលាយ​​មួយ​ទៀត​​នៃ​​ភាសា​​ម៉ាឡាយូ​-​ប៉ូ​ លី​នេ​ស៊ី​ ដែល​​អ្នកប្​រាជ្ញ​​ខាង​​ភាសា​​វិទូ​ បាន​​តាំង​​ឈ្មោះ​ថា​​ “​អំបូរ​​អូ​ស្ទ្រី​យាង​”​។​ គឺ​​ក្នុង​​ករណី​​នេះ​​ហើយ​ បាន​ជា​​ភាសា​​ខ្មែរ​​បច្ចុប្បន្ន​ មាន​​វេយ្យាករណ៍​​មួយ​​ចំនួន​​លាយ​ឡំ​​ជា​មួយ​នឹង​​វាក្យ​​ស័ព្ទ​​ម៉ា​ឡេ​​សុី​ ជា​ពិសេស​​កុល​សម្ព័ន្ធ​​សា​កៃ​​ និង​​សេ​ណូយ​​នៅ​​ជ្រោយ​​ម៉ាឡាយូ​​ជា​ដើម​។
​​តាម​​ទស្សនៈ​​នេះ​ យើង​​អាច​​ឃើញ​​ថា​​កម្ចី​​នៃ​​ពាក្យ​​នេះ​​ពិត​ជា​​បាន​​អនុវត្តន៍​​ឡើង​​ក្នុង​​អតីត​កាល​​មួយ​​ដ៏​​យូរ​លង់​ ដែល​​គេ​​ពុំ​​អាច​​កំណត់​​អាយុ​កាល​​បាន​។​ តាម​​ពិត​​ទៅ​ ឧទាហរណ៍​​ខាង​លើ​​នេះ​ មិន​​មែន​​ជា​​រឿង​​ចម្លែក​​នោះ​​ទេ​ ដោយ​​ហេតុ​​ថា​ ​រហូត​​ដល់​​សព្វ​​ថ្ងៃ​នេះ​ ជន​ជាតិ​​ព្រៃ​​ភ្នំ​​ក៏​​ដូច​​ជា​ រដែ​ សេ​ដង់​ និង​ជ្រាយ​ បាន​​ទទួល​​ឥទ្ធិ​ពល​​ដ៏​​ជ្រាល​ជ្រៅ​​ពី​​ភាសា​​ចាម​​ ដែល​​មាន​អម្បូរ​​រួម​​ជា​មួយ​​គ្នា​​នឹង​​ភាសា​ម៉ា​ឡេ​ ឬ​​ម៉ាឡាយូ​-​ប៉ូ​លី​នេ​ស៊ី​.
សូម​​រំឭក​​ផង​​ដែរ​​ថា​​ក្នុង​​អត្ថបទ​​ដ៏​​ខ្លី​​ខាង​លើ​​នេះ​ យើង​​មិន​​និយាយ​​ដល់​​សំពត់​​ចង​ក្បិន​​ទេ​ ព្រោះ​ទំនៀម​ទម្លាប់​​ចង​ក្បិន​ គឺ​ជា​​ប្រពៃណី​​ដែល​​ពាក់​ព័ន្ធ​​ទៅ​​នឹង​​ពួក​​ព្រាហ្មណ៍​ ដែល​​មាន​​ប្រភព​​ចេញ​ពី​​ប្រទេស​​ឥណ្ឌា​៕
អត្ថបទដោយ៖ ឈួន​ ល័ក្ខ
កែសម្រួលដោយ៖ មត សុមឿន

Comments

Popular posts from this blog

A Personal Deconstruction of Khmer Social Cohesion: A Critical Analysis

និទានអប់រំ

Congratulations to all 12th grade graduates 2025!